Οι αρχαίοι κάτοικοι της Σαντορίνης «διάβασαν» τα σημάδια και έφυγαν εγκαίρως πριν τη μεγάλη έκρηξη... Eμείς ;
Η ομότιμη
καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, Ελένη Μαντζουράνη και ο
καθηγητής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας του ΕΚΠΑ, Λευτέρης Πλάτων, μιλώντας
στο Newsbomb.gr
αναφέρθηκαν στο χρονικό της ηφαιστειακής έκρηξης στη Θήρα: «Πότε συνέβη και πώς
επηρέασε τον Μινωικό Πολιτισμό»
Το ζήτημα
της χρονολόγησης της ηφαιστειακής έκρηξης της Θήρας, καθώς και
η σχέση της με την καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού, εξακολουθεί
να απασχολεί την επιστημονική κοινότητα. Αν και οι αρχαιολόγοι έχουν υιοθετήσει
την παραδοσιακή χρονολόγηση της έκρηξης γύρω στο 1500 π.Χ., σύγχρονες
μέθοδοι απόλυτης χρονολόγησης προτείνουν παλαιότερες χρονολογήσεις.
Η ομότιμη καθηγήτρια
Προϊστορικής Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, Ελένη Μαντζουράνη, μιλώντας
στο Newsbomb, ανέφερε: «Στην
επιστήμη της αρχαιολογίας, τοποθετούμε την έκρηξη με βάση τη συμβατική
χρονολόγηση γύρω στο 1500 π.Χ. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, έρευνες με τη χρήση
φυσικών επιστημών προτείνουν μια διαφορετική προσέγγιση. Η απόλυτη χρονολόγηση
μέσω ραδιοχρονολόγησης τοποθετεί την έκρηξη μεταξύ 1615-1600 π.Χ., δηλαδή
περίπου 100 χρόνια νωρίτερα. Ωστόσο, η πρόσφατη έρευνα από το Ιόνιο
Πανεπιστήμιο στη Θηρασιά υποστηρίζει με βάση απόλυτες χρονολογήσεις ότι η
καταστροφή συνέβη γύρω στο 1550 π.Χ.. Η διαφορά στις εκτιμήσεις δημιουργεί μια
σύγχυση, αλλά οι ειδικοί έχουν τοποθετηθεί και προτείνουν διάφορες θεωρίες».
Η καθηγήτρια επισημαίνει
επίσης ότι η καταστροφή των ανακτορικών
κέντρων της Κρήτης, που
τοποθετείται γύρω στο 1450 π.Χ., συνδέεται με ισχυρές σεισμικές
δραστηριότητες, αλλά δεν
υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα ότι αυτά τα φαινόμενα σχετίζονται άμεσα με την έκρηξη του ηφαιστείου.
«Μπορεί να υπήρξαν συνεχή
σεισμικά φαινόμενα, τα οποία να προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές, αλλά ο
συνδυασμός ηφαιστειακών και τεκτονικών γεγονότων παραμένει υπό συζήτηση.
Επίσης, δεν έχουμε σαφή στοιχεία για το πώς και πότε εγκατέλειψαν οι κάτοικοι
το Ακρωτήρι. Το γεγονός ότι δεν βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί υποδηλώνει πιθανή
προληπτική εκκένωση», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής
Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας του ΕΚΠΑ, Λευτέρης Πλάτων, αναφέρει
στο Newsbomb.gr ότι η
άμεση σχέση μεταξύ της ηφαιστειακής έκρηξης και της
καταστροφής του Μινωικού
Πολιτισμού δεν μπορεί να αποδειχθεί απόλυτα.
«Στην αρχαιολογία, πολλές
φορές τα δεδομένα δεν είναι απολύτως ξεκάθαρα. Δεν έχουμε πάντα επαρκείς πηγές,
ιδίως στην προϊστορική περίοδο. Ο Σπυρίδων Μαρινάτος ανέσκαψε το Ακρωτήρι και
υποστήριξε ότι η έκρηξη της Σαντορίνης κατέστρεψε τον Μινωικό Πολιτισμό, αλλά
αυτή η θεωρία έχει αμφισβητηθεί από πολλούς επιστήμονες», ανέφερε
αρχικά.
Ο καθηγητής σημειώνει
ότι η κοινωνία της Μινωικής Κρήτης φαίνεται πως συνέχισε να
υφίσταται για ένα διάστημα μετά την έκρηξη.
«Η καταστροφή της Κρήτης
φαίνεται να είναι αποτέλεσμα μιας αλληλουχίας γεγονότων, στην οποία η έκρηξη
της Θήρας μπορεί να έπαιξε κάποιο ρόλο, αλλά δεν ήταν η μοναδική αιτία. Για
παράδειγμα, στη Ζάκρο υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατοίκηση συνεχίστηκε και μετά
την έκρηξη», πρόσθεσε.
Όσον αφορά την εκκένωση
της Σαντορίνης, ο κ. Πλάτων εξηγεί: «Υπάρχουν
στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι κάτοικοι πιθανώς εγκατέλειψαν την περιοχή
προτού συμβεί η καταστροφή. Πιθανότατα αναγνώρισαν προειδοποιητικά σημάδια,
όπως σεισμούς ή εκλύσεις αερίων».
Τέλος, επισημαίνει ότι ο Μινωικός
Πολιτισμός δεν
κατέρρευσε αποκλειστικά λόγω της έκρηξης.
«Πιθανότατα επηρεάστηκε,
αλλά παράγοντες όπως οι πολιτικές εξελίξεις, η οικονομία και άλλες φυσικές
καταστροφές έπαιξαν επίσης ρόλο. Συνεπώς, μιλάμε για μια πιο σύνθετη διαδικασία
κατάρρευσης», σημείωσε.
